O αρχαιολόγος Yigael Yadin ανακάλυψε το 1960 το σπήλαιο των Γραμμάτων, μία αρχαιολογική τοποθεσία στη Νεκρά Θάλασσα, στο Ισραήλ. Η τοποθεσία, η οποία ανακαλύφθηκε το 1960 πήρε το όνομά του από τα αρχαία γράμματα και έγγραφα που βρέθηκαν εκεί.
Τα έγγραφα χρονολογούνται από την περίοδο της Εξέγερσης του Μπαρ Κοχμπά (132-136 μ.Χ.) κατά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), έναν θησαυρό αντικειμένων που ανήκαν σε εβραίους πρόσφυγες, οι οποίοι εγκατέλειπαν την Εξέγερση του Μπαρ Κοχμπά (132 – 136 μ.Χ.), ενάντια στη Ρώμη.
Ανάμεσα στα αντικείμενα, βρέθηκαν δέκα σιδερένια κλειδιά, τα οποία κουβαλούσαν οι πρόσφυγες, με την ελπίδα της επιστροφής στις εστίες τους κάποια μέρα.
Από τότε, έχουν ανακαλυφθεί παρόμοια κλειδιά σε ανασκαφές σ’ ολόκληρη την περιοχή, ωστόσο μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει μελετήσει την ποικιλομορφία και τη σημασία τους σε βάθος.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο των κλειδιών, είναι το σχήμα τους. Πολλά από αυτά, έχουν μια δεξιά γωνία που θυμίζει αγκώνα, κάτι που τα κάνει να ξεχωρίζουν έντονα από τα ρωμαϊκά κλειδιά που έχουν βρεθεί σε άλλα σημεία της αυτοκρατορίας. Οι ερευνητές τα ονομάζουν κλειδιά – αγκώνες (elbow keys) και θεωρούν πως αποτελούσαν χαρακτηριστικό της περιοχής σχήμα, τα οποία χρησιμοποιούνταν μόνο από τον Εβραϊκό πληθυσμό της ρωμαϊκής επαρχίας της Ιουδαίας.
Αυτά τα κλειδιά εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τον 1ο αιώνα π.Χ., ενώ σταμάτησαν να χρησιμοποιούνται μετά την εξέγερση του Μπαρ Κοχμπά, όταν οι Ρωμαίοι μετονόμασαν την περιοχή και Παλαιστίνη και την αναδιοργάνωσαν. Ο αφανισμός τους, συμπίπτει με την έλευση ενός νέου τύπου κλειδιού, επικρατέστερου σ’ όλη την υπόλοιπη αυτοκρατορία, υποδηλώνοντας την πολιτιστική και τεχνολογική στροφή μετά την καταπίεση των Ρωμαίων.
Τα τμήματα ενός εβραϊκού κλειδιού. Στην κορυφή βρίσκεται η λαβή, η οποία, σε αυτή την περίπτωση, είναι μυτερή. Από τη λαβή εκτείνεται ο κορμός, που συνδέεται με τον άξονα σε ορθή γωνία. Και πάλι, μια ορθή γωνία συνδέει τον άξονα με το άκρο, έτσι ώστε ο μακρύς άξονας αυτών των τριών εξαρτημάτων να βρίσκεται σε διαφορετικό επίπεδο. Τα δόντια στέκονται κάθετα πάνω στο άκρο, παράλληλα προς τον άξονα και κάθετα προς τον κορμό.
Στην κορυφή βρίσκεται η λαβή, η οποία, σε αυτή την περίπτωση, είναι μυτερή. Από τη λαβή εκτείνεται ο κορμός, που συνδέεται με τον άξονα σε ορθή γωνία. Και πάλι, μια ορθή γωνία συνδέει τον άξονα με το άκρο, έτσι ώστε ο μακρύς άξονας αυτών των τριών εξαρτημάτων να βρίσκεται σε διαφορετικό επίπεδο. Τα δόντια στέκονται κάθετα πάνω στο άκρο, παράλληλα προς τον άξονα και κάθετα προς τον κορμό.
Η ιδιαιτερότητα αυτών των κλειδιών
Εκτός από το μοναδικό τους σχήμα, τα κλειδιά είχαν και συμβολικό νόημα. Στην αρχαιότητα, τα κλειδιά εκτός από το άνοιγμα της πόρτας, συμβόλιζαν την εξουσία και την προστασία.
Για παράδειγμα, στη Βίβλο, τα κλειδιά του Οίκου του Δαβίδ περιγράφονται ως σύμβολο εξουσίας. Σε ορισμένους τάφους της αρχαιότητας έχουν βρεθεί κλειδιά, τα οποία είχαν αποτεθεί για να βοηθήσουν τον νεκρό ν’ ανοίξει τις πύλες του παραδείσου, ένα ταφικό έθιμο που μπορεί να επηρεάστηκε από τις παραδόσεις των Περσών.
Ακόμα, τα κλειδιά – αγκώνας απεικονίζονται σε λυχνάρια της περιόδου, τις εβραϊκές λυχνίες Darom, ενισχύοντας την πεποίθηση πως, αποτελούσαν ξεχωριστό στοιχείο του πολιτισμού τους.
Η έρευνα ανέλυσε και τον τρόπο δημιουργίας των κλειδιών. Οι κλειδαράδες της περιοχής, χρησιμοποιούσαν μαλακό σίδηρο που ήταν πιο εύπλαστος, δίνοντας στα κλειδιά περίπλοκα σχέδια.
Ακόμα, αυτό το υλικό δεν έσπαγε εύκολα, κάτι πολύ σημαντικό για ένα αντικείμενο καθημερινής χρήσης. Τα κλειδιά δημιουργούνταν στο ίδιο μέρος, σφυροκοπώντας το μέταλλο μέχρι να πάρει σχήμα και στη συνέχεια προσάρμοζαν τα δόντια τους ώστε να ταιριάζει στην αντίστοιχη κλειδαριά.
Οι μελετητές αξιοποίησαν ακτινογραφίες και μικροσκόπια για την μελέτη της εσωτερικής τους δομής και ανακάλυψαν πως, αν και ορισμένα είχαν ατσάλινα τμήματα, τα περισσότερα ήταν φτιαγμένα από καθαρό σίδηρο. Αυτό τα έκανε πιο εύκαμπτα και ανθεκτικά, ένα πρακτικό πλεονέκτημα σε μια περίοδο όπου ούτε οι σιδηρουργοί, ούτε τα ανταλλακτικά ήταν εύκολα διαθέσιμα.
H έρευνα των κλειδιών, δεν είναι σημαντική μόνο την τεχνολογία τους, αλλά και για τα όσα αποκαλύπτουν για την καθημερινή τους ζωή. Η ποικιλομορφία των μεγεθών, υποδηλώνει πως χρησιμοποιούνταν σε διάφορες καταστάσεις:
Τα μεγαλύτερα κλειδιά ήταν για πόρτες φρουρίων ή δημόσια κτίρια, ενώ τα μικρότερα προορίζονταν για ιδιωτικές οικίες. Ορισμένα είχαν λαβές για να κρεμιούνται σε ζώνες, ενώ άλλα είχαν ξύλινες λαβές για να κουβαλιούνται στον ώμο, σύμφωνα με αρχαία κείμενα.
H έκθεση «Ραντεβού στην Αθήνα» στη γκαλερί ALMA
«Λέμονγκρας» στο Θέατρο 104
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
